Czym jest złośliwe oprogramowanie?
Złośliwe oprogramowanie, bardziej znane jako malware, jest dokładnie tym, co sugeruje jego nazwa – formą złośliwego oprogramowania, które infekuje urządzenia za pomocą różnych technik, takich jak klikanie przez ofiary w e-mailach phishingowych lub pobieranie złośliwych plików, na przykład gier, filmów lub oprogramowania.
Jak działa złośliwe oprogramowanie?
Najpierw przeanalizujmy, jak złośliwe oprogramowanie dostaje się na komputer. Cyberprzestępcy podstępnie nakłaniają ofiary do pobrania złośliwego oprogramowania, kusząc je do kliknięcia złośliwych łączy lub pobrania złośliwych plików. Pliki te zostały stworzone tak, aby wyglądały niewinnie i mogą mieć dowolną formę, od pliku PDF do gry lub pirackiego oprogramowania. Po pobraniu pliku na komputer złośliwe oprogramowanie instaluje się po cichu w tle.
Gdy złośliwe oprogramowanie zostanie zainstalowane, może robić różne rzeczy, takie jak:
- Rejestrowanie naciśnięć klawiszy, robienie zrzutów ekranu z Twoją aktywnością, a nawet przejęcie kamery i mikrofonu komputera, a następnie przekazanie wszystkich tych danych cyberprzestępcy.
- Wykorzystanie luk w zabezpieczeniach komputera, takich jak systemy operacyjne lub oprogramowanie be zainstalowanych z poprawek bezpieczeństwa.
- Instalacja oprogramowania wymuszającego okup (ransomware) na komputerze, a następnie próba zainfekowania innych komputerów w sieci.
Rodzaje złośliwego oprogramowania
Ransomware
Oprogramowanie wymuszające okup (ransmoware) to rodzaj złośliwego oprogramowania, którego celem są firmy i osoby prywatne. Kiedy ransomware infekuje urządzenie użytkownika, szyfruje określone katalogi i pliki, a nawet cały komputer, skutecznie blokując ofierze dostęp do jej własnego systemu. Pojawia się wyskakujące okienko, żądając od ofiary zapłacenia okupu, zwykle w bitcoinach lub innej kryptowalucie, w zamian za klucz deszyfrujący, aby odzyskać dostęp do komputera lub plików.
Niestety, zapłacenie okupu nie gwarantuje, że cyberprzestępca prześle działający klucz deszyfrujący. Ponadto cyberprzestępcy mogą również dokonać podwójnego wymuszenia, żądając drugiego okupu za nieujawnienie skradzionych danych. Nawet jeśli klucz deszyfrujący zadziała, okup może być bardzo wysoki i mieć znaczący wpływ na budżety osób i organizacji. Jak pokazuje raport 2021 Ransomware Impact Report firmy Keeper, 93% organizacji, które zapłaciły okup za oprogramowanie, było zmuszonych do ograniczenia budżetów w innych obszarach.
Konie trojańskie
Konie trojańskie to kolejny popularny rodzaj złośliwego oprogramowania. Takie oprogramowanie jest ukryte wewnątrz niewinnie wyglądającego pliku dostarczonego w załączniku do wiadomości e-mail lub pobranego z witryny internetowej. Po pobraniu złośliwy kod wykonuje działania określone przez cyberprzestępcę. Może to obejmować dostęp do systemów korporacyjnych oraz kradzież poświadczeń i innych poufnych danych.
Oprogramowanie szpiegujące
Oprogramowanie szpiegujące (spyware) to rodzaj złośliwego oprogramowania, które robi dokładnie to, co sugeruje jego nazwa – szpieguje ofiarę. Spyware może wykonywać różne operacje, od rejestrowania naciśnięć klawiszy przez użytkownika po dostęp do kamery i mikrofonu. Wszystkie przechwycone informacje są wysyłane bezpośrednio do cyberprzestępcy.
Keyloggery są powszechnie używane do kradzieży danych logowania, ponieważ rejestrują wszystko, co wpisujesz, łącznie z hasłami podczas logowania się do kont. Jeśli ponownie używasz haseł, przechwycenie tylko jednego hasła umożliwi cyberprzestępcy uzyskanie dostępu do wielu innych Twoich kont.
Typowe źródła złośliwego oprogramowania
Twoje urządzenie może zostać zainfekowane złośliwym oprogramowaniem na wiele sposobów. Oto kilka najczęściej spotykanych.
Fałszywe strony internetowe
Fałszywe strony internetowe to strony zaprojektowane tak, aby wyglądały jak prawdziwe. Powiedzmy, że chcesz wejść na stronę swojego banku, ale w jakiś sposób trafiasz na taką, która wygląda zupełnie jak witryna banku. Może być trudno stwierdzić, że strona jest fałszywa, chyba że bardzo dokładnie zbadasz adres URL, znany także jako adres witryny.
Fałszywe strony internetowe stają się coraz bardziej powszechne. Nasz raport 2021 Ransomware Impact Report ujawnia, że złośliwe strony internetowe stanowiły 23% ataków ransomware.
Wiadomości i e-maile phishingowe
Phishingowe e-maile i wiadomości to kolejne typowe źródła złośliwego oprogramowania. Phishing to atak w formie inżynierii społecznej, którego celem jest skłonienie ofiary do ujawnienia poufnych informacji. Odbywa się to poprzez przekazanie pilnej wiadomości, która ma skłonić ofiarę do podjęcia natychmiastowego działania.
Phishingowe e-maile i wiadomości często zawierają złośliwe łącza i załączniki lub prowadzą do witryn, które po cichu infekują urządzenie złośliwym oprogramowaniem zaraz po odwiedzeniu.
Pobieranie darmowych rzeczy z Internetu
Wszyscy uwielbiamy darmowe rzeczy, ale pobieranie darmowych filmów, programów telewizyjnych, gier i aplikacji stanowi poważne zagrożenie dla Twoich danych, poświadczeń i ogólnego bezpieczeństwa online. Gdy pobierasz pliki z niepewnych źródeł, mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
Jak wykrywać złośliwe oprogramowanie
Jeśli Twoje urządzenie zostało zainfekowane przez złośliwe oprogramowanie, kluczowe jest wykrycie infekcji i jak najszybsze jej wyeliminowanie. Im dłużej czekasz, tym bardziej się rozprzestrzeni. Oprócz uszkodzenia Twojego urządzenia, może to doprowadzić do infekcji innych urządzeń połączonych z tą samą siecią Wi-Fi. Oto kilka znaków ostrzegawczych, na które trzeba zwrócić uwagę.
Powolny komputer
Gdy złośliwe oprogramowanie zainfekuje twój komputer, możesz zauważyć, że komputer nagle spowalnia. Strony internetowe zaczną się dłużej ładować i może się wydawać, że komputer wolniej uruchamia programy.
Nadmierna ilość wyskakujących okienek
Złośliwe oprogramowanie może również spowodować, że komputer zacznie wyświetlać więcej wyskakujących okienek niż zwykle. Jeśli zauważysz takie zjawisko, być może Twoje urządzenie zostało zainfekowane.
Przegrzewanie
Złośliwe oprogramowanie powoduje spowolnienie komputera ze względu na nadmierne obciążenie, co może również prowadzić do przegrzania komputera. Oczywiście inne operacje, takie jak granie w gry z zaawansowaną grafiką, także mogą powodować przegrzanie komputera, ale może to być oznaka, że komputer został zainfekowany złośliwym oprogramowaniem – zwłaszcza jeśli niedawno pobrano plik lub kliknięto niechciane łącze.
Po wykryciu złośliwego oprogramowania na urządzeniu możesz podjąć następujące kroki, aby się go pozbyć.
Jak pozbyć się złośliwego oprogramowania
Najlepszym sposobem na pozbycie się złośliwego oprogramowania jest zainstalowanie oprogramowania antywirusowego. Oprogramowanie antywirusowe wykrywa i usuwa złośliwe oprogramowanie oraz zapobiega jego instalacji. Kiedy złośliwe oprogramowanie infekuje komputer, zwykle instaluje wiele plików, a oprogramowanie antywirusowe wyszukuje i usuwa je wszystkie.
Jeśli oprogramowanie antywirusowe nie usunie w pełni infekcji, nie próbuj znaleźć i usunąć plików na własną rękę! Skonsultuj się z profesjonalistą. Jeśli złośliwe oprogramowanie znajduje się na komputerze służbowym, natychmiast skontaktuj się z działem pomocy IT.
Jak zapobiegać złośliwemu oprogramowaniu
Oprogramowanie antywirusowe nie jest jedynym środkiem, jaki możesz podjąć, aby zapobiegać złośliwemu oprogramowaniu. Oto kilka środków zapobiegawczych, które możesz wdrożyć od razu.
Dowiedz się, jak wykrywać phishingowe wiadomości i e-maile
Nauka rozpoznawania phishingowych e-maili jest ważnym krokiem w zapobieganiu złośliwemu oprogramowaniu, ponieważ phishing jest jednym z najczęstszych sposobów, w jaki złośliwe oprogramowanie dostaje się na komputery. Nigdy nie klikaj łączy ani nie pobieraj załączników wysyłanych za pośrednictwem poczty elektronicznej lub komunikatorów, chyba że znasz nadawcę i spodziewasz się, że ta osoba wyśle Ci plik lub łącze.
Aktualizuj swój system operacyjny i oprogramowanie
Wiele rodzajów złośliwego oprogramowania wykorzystuje systemy operacyjne i oprogramowanie bez poprawek bezpieczeństwa, dlatego należy pamiętać o aktualizowaniu komputera i wszystkich aplikacji. Zainstaluj aktualizacje producenta jak najszybciej po otrzymaniu powiadomienia o nich, ponieważ często zawierają one ważne poprawki bezpieczeństwa.
Zdobądź wiedzę na temat cyberbezpieczeństwa
Jedną z najważniejszych rzeczy, które możesz zrobić dla swojego bezpieczeństwa w sieci jest pozostawanie na bieżąco ze wszystkimi kwestiami związanymi z cyberbezpieczeństwem. Znajomość najnowszych informacji i najlepszych praktyk w zakresie cyberbezpieczeństwa pomoże Ci zrozumieć, jak chronić się przed typowymi cyberzagrożeniami, takimi jak złośliwe oprogramowanie.
Poznaj oznaki złośliwej strony internetowej
Znajomość różnicy między prawdziwą a złośliwą stroną internetową może zapobiec zainfekowaniu urządzenia przez złośliwe oprogramowanie. Poniżej przedstawiono niektóre typowe oznaki złośliwej strony internetowej:
- Złośliwe Oprogramowanie_0044 Zamiast www.google.com adres URL podaje www.oogle.[dziwny_tekst].com lub www.g0ogle.com.
- Witryna pisze: „wygrywasz nagrodę”: Tak naprawdę niczego nie wykrywasz.
- Witryna generuje wyskakujące okienka z ostrzeżeniami lub instrukcjami: Po odwiedzeniu strony internetowej pojawiają się wyskakujące okienka ostrzegające, że Twój komputer został zainfekowany przez złośliwe oprogramowanie lub że Twoje oprogramowanie jest nieaktualne. Może się też zdarzyć, że witryna automatycznie wyświetli monit o pobranie pliku.
Chroń się przed złośliwym oprogramowaniem
Złośliwe oprogramowanie może atakować zarówno firmy, jak i osoby indywidualne, więc wiedza o tym, czym jest i jak się przed nim chronić, może mieć duże znaczenie. Ponieważ złośliwe oprogramowanie może również próbować zdobyć Twoje poświadczenia, innym sposobem ochrony jest użycie rozwiązania do zarządzania hasłami.
Menedżer haseł to narzędzie, które pomaga śledzić, przechowywać i udostępniać hasła oraz zarządzać nimi z łatwością. Ponadto pomaga w tworzeniu silnych, unikatowych haseł do każdego z Twoich kont. Zapobiega to używaniu tego samego hasła na różnych kontach, co może zostać łatwo wykorzystane, jeśli komputer zostanie zainfekowany złośliwym oprogramowaniem. Menedżery haseł pomagają również zapobiegać rejestrowaniu poświadczeń przez keyloggery, ponieważ nie trzeba wpisywać ich ręcznie podczas logowania dzięki funkcji automatycznego uzupełniania.
Jako ludzie zwykle wierzymy w to, co widzimy, dlatego często wpadamy w pułapkę klikania złośliwych łączy. Kiedy używany jest menedżer haseł taki jak Keeper®, może on zidentyfikować, kiedy adres URL witryny nie pasuje do adresu przechowywanego w sejfie użytkownika. Dlatego właśnie menedżer haseł jest niezbędnym narzędziem zapobiegającym najczęstszym cyberatakom, takim jak phishing.
