Twoje urządzenie działa wolniej niż zwykle
Jeśli zauważysz nagły spadek wydajności swojego urządzenia, może to być wymowny znak, że zainstalowano na nim oprogramowanie szpiegujące lub inne złośliwe oprogramowanie.
Czym jest oprogramowanie szpiegujące?
Oprogramowanie szpiegujące to rodzaj złośliwego oprogramowania, które jest instalowane na urządzeniu ofiary bez jej wiedzy. Zainstalowane oprogramowanie szpiegujące może szpiegować ofiarę i gromadzić poufne informacje, takie jak hasła i numery kart kredytowych, a następnie wysyłać te informacje do cyberprzestępców w celu wykorzystania ich do złośliwych celów.
Jak działa oprogramowanie szpiegujące?
Oprogramowanie szpiegujące zbiera informacje z urządzenia ofiary i przesyła je do cyberprzestępcy za pomocą połączenia internetowego urządzenia. W zależności od rodzaju oprogramowania szpiegującego, może ono przeprowadzać różne ataki. Działania, do których zdolne jest oprogramowanie szpiegujące, obejmują rejestrowanie naciśnięć klawiszy ofiary, uzyskiwanie dostępu do kamery i mikrofonu urządzenia w celu obserwowania i słuchania ofiary lub rejestrowanie historii przeglądania ofiary.
Gdy cyberprzestępca zdobędzie dane ofiary, wykorzysta je do złośliwych celów. Może sprzedać je w dark webie innym cyberprzestępcom, którzy wykorzystają te dane do przejęcia Twoich kont, kradzieży pieniędzy lub kradzieży tożsamości. Inne rodzaje oprogramowania szpiegującego są wykorzystywane do celów politycznych – gromadzenia danych wywiadowczych, które mogą być wykorzystywane przez rząd lub organizacje polityczne do opracowywania strategii w konflikcie.
Ponieważ oprogramowanie szpiegujące zajmuje miejsce i wykorzystuje energię na Twoim komputerze, zainfekowane urządzenie może doświadczać problemów z wydajnością, takich jak niska prędkość, krótki czas pracy baterii i nieprawidłowe działanie aplikacji.
Typy oprogramowania szpiegującego
Keyloggery
Keylogger to rodzaj złośliwego oprogramowania, które instaluje się na urządzeniu ofiary i rejestruje każde naciśnięcie klawisza wykonane przez ofiarę. Przykłady obejmują Advanced Keylogger i Go Keyboard. Jednym z głównych zastosowań tego typu złośliwego oprogramowania jest kradzież danych uwierzytelniających. Na przykład, ofiara może logować się na jedno ze swoich kont i ręcznie wpisywać swoje hasło. Jeśli zainstalowane jest oprogramowanie do keyloggingu, cyberprzestępca będzie w stanie uzyskać dane logowania, ponieważ ma możliwość śledzenia naciśnięć klawiszy.
Oprogramowanie reklamowe
Adware, czyli oprogramowanie reklamowe, to złośliwe oprogramowanie, które jest potajemnie instalowane na Twoim urządzeniu i wyświetla niechciane wyskakujące okienka i reklamy. W zależności od rodzaju adware zainstalowanego na urządzeniu ofiary, może ono również czasami śledzić aktywność online i wyświetlać spersonalizowane reklamy.
Kliknięcie oprogramowania reklamowego może przekierować Cię na niebezpieczną stronę, spowodować infekcję złośliwym oprogramowaniem lub nawet zainstalować dodatkowe programy na Twoim urządzeniu.
Oprogramowanie szpiegujące klasy rządowej
Oprogramowanie szpiegujące klasy rządowej, takie jak Pegasus, to zaawansowany produkt cyberbezpieczeństwa opracowany przez legalne firmy zajmujące się bezpieczeństwem i obronnością. Sprzedawany jest z zamiarem zwalczania przestępczości lub terroryzmu, jednak często jest nadużywany i wykorzystywany do złośliwych celów. Jest podobny do stalkerware, ponieważ ma wiele możliwości, takich jak czytanie SMS-ów, nagrywanie rozmów telefonicznych, zbieranie naciśnięć klawiszy i śledzenie lokalizacji.
Stalkerware
Stalkerware, takie jak FinSpy, to oprogramowanie inwigilacyjne wykorzystywane do nielegalnego cyberstalkowania. Dzięki wielu możliwościom inwigilacji, stalkerware często wykracza poza rejestrowanie klawiszy. Oprogramowanie to często może uzyskać dostęp do kamery i mikrofonu urządzenia lub robić zrzuty ekranu tego, co robi użytkownik.
Jak urządzenia są infekowane oprogramowaniem szpiegującym
Trojany
Trojany, zwane również końmi trojańskimi, to rodzaj złośliwego oprogramowania, które jest ukryte w załącznikach do wiadomości e-mail lub pobierane ze stron internetowych. Ofiara myśli, że pobiera konkretną aplikację lub plik i nie zdaje sobie sprawy, że złośliwe oprogramowanie trojańskie jest ukryte w pobranym pliku. Gdy trojany zostaną pobrane na Twoje urządzenie, robią wszystko, do czego cyberprzestępca je zaprojektował, co może obejmować szpiegowanie cię. Pliki do pobrania ze stron z torrentami lub innych nieoficjalnych źródeł częściej zawierają ukryte złośliwe oprogramowanie trojańskie.
Pobieranie aplikacji z niezaufanego źródła
Instalowanie aplikacji z niezaufanych źródeł może prowadzić do zainfekowania Twojego urządzenia oprogramowaniem szpiegującym. Gdy pobierasz aplikację z niezaufanego źródła, trudno jest stwierdzić, czy pobierana aplikacja jest legalna, ponieważ nie została zweryfikowana przez legalny sklep z aplikacjami, taki jak Apple App Store lub Google Play. Niezweryfikowane pliki mogą zawierać trojany lub złośliwe oprogramowanie zamiast oczekiwanego pliku.
Kliknięcie złośliwego łącza
Złośliwe łącze to łącze, który nie przekierowuje cię do zaufanej witryny. Często złośliwe łącza są ukryte za prawidłowo wyglądającym łączem, ale po bliższym przyjrzeniu się zauważysz, że rzeczywisty adres strony jest nieco nieprawidłowy. Na przykład, cyberprzestępca może sprawić, że łącze będzie wyglądać, jakby kierowało na stronę Facebook.com, ale najechanie kursorem myszy na łącze ujawni, że w rzeczywistości prowadzi do strony Faceb0ok.com z zerem zamiast „O”. Kliknięcie złośliwego łącza może przekierować Cię do fałszywej witryny lub spowodować infekcję złośliwym oprogramowaniem, takim jak oprogramowanie szpiegujące.
Fałszywe witryny
Fałszywa witryna to strona internetowa udająca prawdziwą, popularną witrynę. Fałszywe łącze w reklamie lub wiadomości e-mail może prowadzić do fałszywej witryny. Na przykład, cyberprzestępca może skonfigurować fałszywą witrynę, która wygląda dokładnie tak, jak oficjalny sklep App Store i umieścić łącze do niej w fałszywej reklamie Apple. Ponieważ witryna wygląda na oficjalną, ofiara może ufać, że pobieranie jest bezpieczne. Fałszywa witryna będzie jednak zawierać niebezpieczne pliki do pobrania ze złośliwym oprogramowaniem.
Phishing
Phishing o cyberatak wykorzystujący taktyki inżynierii społecznej w celu przekonania ofiary do ujawnienia poufnych informacji lub wykonania określonych działań. Na przykład phishingowa wiadomość e-mail wysłana do ofiary może skłonić ją do kliknięcia w łącze lub załącznik. Po kliknięciu ofiara może wywołać infekcję złośliwym oprogramowaniem, które instaluje oprogramowanie szpiegujące na urządzeniu.
Zainstalowanie oprogramowania szpiegującego na urządzeniu ofiary przez inną osobę
Jeśli ktoś chce zaatakować konkretną ofiarę, może potajemnie zainstalować oprogramowanie szpiegujące na jej urządzeniu. Można to zrobić ręcznie lub za pośrednictwem sieci Wi-Fi. Ktoś, kto to robi, może mieć osobiste powody, by próbować cyberstalkować ofiarę, może mieć motywacje polityczne lub celować w ofiarę kradzieży tożsamości.
Jak wykrywać oprogramowanie szpiegujące
Wskaźnik działania kamery jest włączony, gdy nie jest ona używana
Większość kamer urządzeń ma wskaźnik działania pokazujący, kiedy kamera jest używana. Jeśli nie korzystasz z kamery urządzenia, ale zauważysz, że ten wskaźnik jest włączony, prawdopodobnie na urządzeniu zainstalowane jest oprogramowanie szpiegujące i musisz podjąć odpowiednie kroki, aby je usunąć.
Zauważasz częste pojawianie się wyskakujących okienek na swoim urządzeniu
Jeśli zaczniesz zauważać nietypową ilość wyskakujących okienek pojawiających się na Twoim urządzeniu, zwłaszcza podczas korzystania z przeglądarki internetowej, jest to również wymowny znak, że na urządzeniu zainstalowane jest oprogramowanie szpiegujące lub inne złośliwe oprogramowanie. Takie wyskakujące okienka mogą wyświetlać nieodpowiednie treści lub zawierać pilne komunikaty informujące, że Twoje urządzenie jest zainfekowane wirusem.
Zauważasz nowe aplikacje lub rozszerzenia przeglądarki, które nie zostały zainstalowane przez Ciebie
Nowe aplikacje lub rozszerzenia przeglądarki pojawiające się na Twoim urządzeniu, ale które nie zostały zainstalowane przez Ciebie, mogą również wskazywać, że na Twoim urządzeniu znajduje się oprogramowanie szpiegujące. Najprawdopodobniej te nowe aplikacje i rozszerzenia przeglądarki są oprogramowaniem szpiegującym i należy je usunąć, gdy tylko je zauważysz.
Uruchomienie oprogramowania antywirusowego na urządzeniu
Podczas gdy powyższe oznaki wskazują, że Twoje urządzenie może być zainfekowane, prawdziwym sposobem na sprawdzenie, czy tak się stało, jest uruchomienie programu antywirusowego, takiego jak Avast lub McAfee.
Jak usunąć oprogramowanie szpiegujące
Jeśli podejrzewasz, że na Twoim komputerze znajduje się oprogramowanie szpiegujące, należy odłączyć urządzenie od Internetu, aby uniemożliwić oprogramowaniu szpiegującemu przekazywanie dalszych informacji cyberprzestępcom.
Możesz usunąć niektóre oprogramowanie szpiegujące poprzez ręczne usunięcie plików, ale niektóre typy oprogramowania szpiegującego są bardziej podstępne i mogą ukrywać pliki, które są trudne do znalezienia. Aby upewnić się, że Twoje urządzenie jest czyste, należy używać renomowanego oprogramowania antywirusowego.
Oprogramowanie antywirusowe przeskanuje cały komputer w poszukiwaniu oprogramowania szpiegującego lub innych rodzajów złośliwego oprogramowania i automatycznie je wykryje, podda kwarantannie i usunie. Jeśli program antywirusowy będzie pozostawać aktywny na urządzeniu, będzie skanować nowe pliki w miarę ich pojawiania się i zapobiegać powodowaniu przez oprogramowanie szpiegujące problemów z wydajnością lub przesyłaniem prywatnych danych.
Jak chronić iPhone'a lub urządzenie z systemem Android przed oprogramowaniem szpiegującym
Aktualizuj system operacyjny swojego telefonu
Aktualizacje systemu operacyjnego często zawierają poprawki bezpieczeństwa, które łatają znane luki w zabezpieczeniach. Kiedy nowa aktualizacja staje się dostępna, ale nie zostanie zainstalowana, otwiera to tylne drzwi dla cyberprzestępców. Luki w zabezpieczeniach zasadniczo działają jak dziury, które mogą ułatwić cyberprzestępcom zainfekowanie Twoich urządzeń wszelkiego rodzaju złośliwym oprogramowaniem.
Używaj menedżera haseł
Menedżery haseł to wygodne aplikacje, które bezpiecznie przechowują Twoje hasła i inne poufne dane. Podczas logowania się na kontach menedżer haseł może automatycznie uzupełnić Twoje poświadczenia. W przypadku, gdy Twój telefon został zainfekowany oprogramowaniem szpiegującym, takim jak oprogramowanie do rejestrowania klawiszy, nie będzie ono w stanie śledzić Twoich danych logowania, ponieważ menedżer haseł automatycznie uzupełnia te informacje bez konieczności ich wpisywania.
Pobieraj tylko z zaufanych sklepów z aplikacjami
Pobierając nowe aplikacje, pobieraj je tylko z zaufanych sklepów z aplikacjami, takich jak Apple App Store i Google Play.
Jak chronić komputer przed oprogramowaniem szpiegującym
Aktualizuj oprogramowanie swojego komputera
Aktualizacje oprogramowania wydawane przez deweloperów zazwyczaj zawierają łatki bezpieczeństwa dla znanych luk. Takie luki otwierają furtki dla oprogramowania szpiegującego, które może zostać zainstalowane na Twoim komputerze. Twoja przeglądarka jest szczególnie ważna, więc należy ją aktualizować w celu zapobiegania infekcjom złośliwym oprogramowaniem.
Pobieraj oprogramowanie i multimedia tylko z zaufanych źródeł
Unikaj stron z torrentami i innych nieoficjalnych źródeł pobierania oprogramowania. Nieoficjalne źródła mogą zawierać oprogramowanie szpiegujące lub inne złośliwe oprogramowanie dołączone do żądanego pliku do pobrania. Pobranie oprogramowania szpiegującego na Twoje urządzenie nie jest warte zaoszczędzonych pieniędzy.
Nie klikaj niechcianych łączy lub załączników.
Jeśli otrzymasz wiadomość e-mail, której się nie spodziewasz, lub dziwną wyskakującą reklamę, oprzyj się pokusie kliknięcia. Może to być próba phishingu albo łącze może prowadzić do fałszywej strony internetowej z oprogramowaniem szpiegującym. Sprawdź, czy łącze jest bezpieczne, zanim je klikniesz.
Przechowuj swoje poświadczenia w menedżerze haseł
Funkcje automatycznego uzupełniania w menedżerze haseł są nie tylko wygodne, ale mogą chronić cię w nieoczekiwany sposób. Ponieważ nie wpisujesz haseł ręcznie, może to uniemożliwić keyloggerom uzyskanie twoich poświadczeń poprzez rejestrowanie naciśnięć klawiszy. Autouzupełnianie będzie również działać tylko na oficjalnych stronach, więc jeśli znajdziesz w fałszywej witrynie, niedziałające autouzupełnianie sygnalizuje, że potencjalne problemy.
Chroń się przed oprogramowaniem szpiegującym dzięki rozwiązaniu Keeper
Przekonaj się sam, jak Keeper Password Manager może zapewnić Ci bezpieczeństwo podczas przeglądania Internetu.
